توضیحات نماینده وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در ستاد ملی در اكسپو ژاپن
وضعیت مبهم پاویون ایران در اکسپو ژاپن در روی پاشنه خوبی نمی چرخد
لوازم فلزی: بالاتر از 150 روز دیگر اکسپو ژاپن برگزار می گردد و هنوز درباره ی محتوا و روایت گری پاویون ایران ابهام وجود دارد. نماینده وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در ستاد ملی ایران در اکسپو ژاپن از شفاف نبودن ساختارها و کارکردهای کمیته ها و همچنین، نامشخص و مبهم بودن محتوا و روایتگری ایران در اکسپو سخن می گوید. مسلم شجاعی به ضعف های جدی در این زمینه اشاره دارد و تاکید می کند که اکسپو، نمایشگاهی است که می توان چهره متفاوت ایران را به جهان نشان داد.
اکسپو مقرر است از ۲۴ فروردین تا ۲۱ مهرماه ۱۴۰۴ (از ۱۳ آوریل تا ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵) در شهر اوزاکای کانسای در ژاپن اجرا شود. موضوع اصلی این دوره «طراحی جامعه آینده جهت زندگی بشر» Designing Future Society for Our Lives است. «نجات زندگی بشر»، «قدرت بخشیدن به زندگی بشر» و «پیوند زنگی بشر» نیز از موضوعات فرعی این نمایشگاه جهانی به شمار می آید که حدود ۱۶۰ کشور برآن اساس، طرح ها و داستانهای خودرا به مدت ۱۸۴ روز به نمایش می گذارند.
اکسپو مقرر است در یک جزیره دست ساز به نام یومشیما (Yumeshima Island) واقع در خلیج اوزاکا در ایالت کانسای ژاپن اجرا شود و برآورد شده است در ۶ ماه برگزاری آن، بالاتر از ۲۸ میلیون نفر آنرا ببینند که احتمالاً سه ونیم میلیون نفر آنها غیرژاپنی باشند.
اکسپو یا نمایشگاه جهانی (world exposition) که از نظر جایگاه و اهمیت با المپیک مقایسه می شود و به صورتی آنرا المپیک فرهنگی می دانند؛ رویدادی است که هر ۵ سال یک دفعه در یکی از شهرهای جهان برگزار می گردد و صحنه ای برای نمایش آخرین دستاوردهای فرهنگی، اجتماعی، علمی و اقتصادی کشورها و دورنمای توسعه آنها است. برگزاری این رویداد در سال ۲۰۲۲ در دبی، ماهیت و ضرورت آنرا برای خیلی از شهروندان ایرانی قابل درک کرد و با وجود حواشی و انتقادهای بسیاری که آن سال به وضعیت پاویون ایران وارد شد، حالا پرسش این است ایران که با مساله ایران هراسی به شدت درگیر است، در اکسپو ژاپن مقرر است چگونه حضور یابد و چه تصویری از خود به نمایش می گذارد؟
در سایت ستاد ملی ایران در اکسپو، بخشی با عنوان «پاویون ایران» وجود دارد که فقط هفت دوره حضور ایران در اکسپو بدون هیچ توضیح دیگری، لیست شده و اطلاعاتی درباره ی پاویون، طرح ها، ایده ها و برنامه ایران برای اکسپو ژاپن وجود ندارد.
ایران در تیرماه ۱۴۰۳ قرارداد مشارکت رسمی در اکسپو ۲۰۲۵ اوزاکا- ژاپن را بسته است و بر طبق اخباری که در سایت این ستاد پخش شده، درباره ی پاویون ایران جز این که پیمانکار آن ژاپنی است، هیچ داده و اطلاعات دیگری وجود ندارد.
در تیرماه ۱۴۰۳ اما خبرگزاری کیودو ژاپن اعلام نمود که ایران و پاکستان از ساخت پاویون در اکسپوی اوزاکا انصراف داده اند. تا کنون مقامات مرتبط واکنشی به این خبر نشان نداده اند و توضیحات رسمی داده نشده است و معین نیست آیا ایران زمینی در اکسپو اختیار کرده بود و اگر این گونه بوده تکلیف آنچه شده و چرا چنین تصمیمی گرفته شده است؟
در رصد خبرهای مربوط به پاویون ایران در اکسپو ۲۰۲۵ ژاپن نیز اطلاعات زیادی پیدا نمی گردد، فقط سید احمدرضا علائی طباطبائی، کمیسر ژنرال ایران در اکسپو ژاپن در آبان ما سال ۱۴۰۲ در خبری کوتاه اشاره کرده بود که «پاویون ۹۰۰ متری ایران در تیپ A در بخش شمالی دهکده اکسپو در جزیره مصنوعی یومشیما در شهر اوزاکا جانمایی شده است.» او همین طور اظهار داشته بود: «برای حضور کشورها در رویداد اکسپو، نیاز به افتتاح حساب بانکی و ایجاد ماهیت حقوقی در کشور میزبان است که با وجود رایزنی های دیپلماتیک انجام شده با دولت زاپن در هفت ماه گذشته هنوز این اجازه به کشورمان داده نشده است.»
با وجود این، بر طبق آن چه خبرگزاری ژاپن در اوایل تابستان امسال منتشر نموده، ایران در نظر دارد پاویون خودرا از نوع A به نوع X ساده تر تغییر دهد که توسط برگزارکننده ساخته و به شرکت کنندگان اجاره داده می شود. در صورتیکه پاکستان در نظر دارد به نوع C تغییر کند، گزینه کم هزینه دیگری که توسط برگزارکننده ایجاد می شود. این درحالی است که پاکستان با روایتی متفاوت از فرهنگ و تمدن خود، یکی از شگفتی های اکسپو دبی بود.
سوای مسأله موقعیت و طراحی پاویون ایران در اکسپو ژاپن که نقطه مبهم ماجراست، نوع روایت و ایده پردازی های ایران نیز محل پرسش است؛ موضوعی که یکی از نقاط ضعف پاویون ایران در اکسپو ۲۰۲۲ دبی بود و کلیت آنرا به چالش کشید و نقدهای بسیاری را متوجه آن کرد.
مسلم شجاعی، مدیرکل توسعه گردشگری خارجی که نماینده وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در کمیته فرهنگی ستاد ملی ایران در اکسپو ژاپن درباره وضعیت پاویون ایران در اکسپو و محتوای برنامه ریزی شده برای آن، به ایسنا می گوید: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از نظر ساختار سازمانی اساسا در موضوع اکسپو نقش خیلی پررنگی ندارد، چون متولی اصلی برگزاری پاویون ایران در اکسپو، وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) است. کمسیر ژنرال ایران در اکسپو را نیز همین وزارتخانه‌ی صمت تعیین می کند. البته وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و دیگر وزارتخانه ها هم در کمیته های مختلفی که تشکیل شده است، عضو هستند. بطورمثال وزارتخانه ما، عضو کمیته فرهنگی ستاد ملی اکسپو است. رییس کمیته فرهنگی هم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، پس اساسا وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نقشی کلیدی و بنیادی در اکسپو ندارد.
او افزود: اگر به خاطر بیاورید در اکسپو ۲۰۲۲ دبی، ایران یک سازه خوب اما بدون محتوای مناسب داشت که چالش برانگیز شده بود. آن زمان ما (وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی) معترض شدیم و به وزارت صمت پیشنهاد کردیم دست کم برای بخش روایتگری ایران از حضور راهنماهای گردشگری بهره ببرد. چون این تجربه را داشتیم در دوره وزارت آقای ضرغامی به آقای مخبر که معاون اول رییس جمهور بود و وزیر وقت صمت نامه ای داده شد که مسئولیت محتوای پاویون ایران در اکسپو به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سپرده شود و باتوجه به اینکه شعار محوری و مفهومی اکسپو ژاپن، «طراحی جامعه آینده بر محور زندگی انسان ها» است و این مساله به ماموریت و ساختار حرفه ای وزارت میراث فرهنگی و گردشگری بیشتر مرتبط می باشد، پیشنهاد تشکیل کمیته مستقل گردشگری داده شد. اما در جواب نامه ما اعلام نمودند که ستاد ملی اکسپو ساختار مشخص دارد و یادآور شدند که وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ذیل کمیته فرهنگی است؛ یعنی موافقت نشد.
نماینده وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در ستاد ملی ایران در اکسپو اضافه کرد: همین طور معاون گردشگری نامه های زیادی به رییس سازمان توسعه تجارت، کمسیر ژنرال ایران در اکسپو و مقام هم ترازش در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نوشت که با تشریح اوضاع فعلی و ابراز نگرانی، برای همکاریهای بیشتر اعلام آمادگی کرد. در حقیقت ما تلاش خودرا برای ایفای نقش سازنده و ارتقاء کیفیت مدنظر در ارائه محتوا انجام دادیم و مکاتبات زیادی در این زمینه انجام شد.
او درباره ی هماهنگی ها و جلسه های ستاد ملی ایران در اکسپو و کمیته فرهنگی تا کنون در این زمینه، توضیح داد: به عنوان نماینده وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در دو نشست شرکت کردم. آنجا هم برای تولید محتوا، اعلام همکاری کردیم و این پرسش عنوان شد که چرا برای این مساله در ذیل کمیته فرهنگی، جلسه ای درباره ی محتوای ایران در اکسپو برگزار نمی گردد. نماینده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که ریاست این کمیته را برعهده دارند گفتند "با آغوش باز استقبال می کنیم"، اما بر طبق جلسه هایی که تا کنون برگزار شده است، به یاد ندارم کمیته فرهنگی درباره ی ایده پردازی، مفهوم سازی و طراحی محتوای پاویون ایران جلسه ای تا کنون با اعضاء کمیته برگزار کرده باشد. البته به طرح اولیه ای رسیدند ولی یک کار ساختارمند منسجم با اعضاء کمیته نبوده است.
نماینده وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در ستاد ملی ایران در اکسپو تصریح کرد: ما اوایل سال ۱۴۰۳ به ستاد ملی اکسپو و کمیته فرهنگی آن دعوت شدیم، فکر می کنم یکی دو بار دیگر این جلسه ها را من و کارشناس های این اداره رفته باشیم. اما به یاد ندارم کمیته فرهنگی، جلسه مستقلی برای موضوع، محتوا، تم یا غنای فرهنگی پاویون ایران، تا کنون برگزار کرده باشد، یا اگر هم برگزار شده وزارت ما ناآگاه بوده است.
مدیرکل توسعه گردشگری خارجی افزود: یک دفعه هم نمایندگانی از شرکتی که با کمیته فرهنگی کار می کند، به معاونت گردشگری مراجعه کردند و ما هم برای همکاری در تولید محتوا باردیگر اعلام آمادگی کردیم و اهم تولیدات محتوای در سه حوزه گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی را - بالاتر از ۱۰ گیگ محتوا- درباره ی ایران به آنها دادیم. ما بارها درباره ی تولید محتوا برای اکسپو به صورت های مختلف اعلام آمادگی کرده ایم و حتی ابراز نگرانی شده است که با وضعیت موجود، دَر روی پاشنه خوبی نمی چرخد.
شجاعی اظهار داشت: تاکنون هم هیچ نامه رسمی بر اساس خبر انتشار یافته درباره ی تغییر وضعیت پاویون ایران از A به X دریافت نکرده ایم، یعنی اطلاع رسانی درباره ی اکسپو هم ضعف دارد و ما از رسانه ها این خبر را شنیدیم.
او اشاره کرد: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در تولید محتوا و روایت ایران، می تواند به پایون ایران در اکسپو کمک نماید. وقتی پیشرفت ایران را با گردشگری پیش ببرید یعنی وضعیت حمل و نقل، جاده و زیرساخت مناسب می باشد و فرهنگ غنی برای نمایش وجود دارد. این روایت پیشرفت ما است و با شعار سال اکسپو مهم تناسب دارد. از این طریق، روایت دقیق تر و هدفمندتری می توانستیم ارائه دهیم. البته منظور ما این نیست که بخش فرهنگ یا معماری یا دیگر بخش ها نمی توانند روایت داشته باشند، بلکه فکر می نماییم در گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی، پویایی و کارکردی از جنس "از گذشته درس بگیریم" و "اتصال تاریخ گذشته به آینده" وجود دارد.
نماینده وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در ستاد ملی ایران در اکسپو اظهار داشت: برخی از سازمان ها و وزارتخانه ها ظرفیت هایی دارند که به ارتقاء کیفیت ارائه ایران کمک می کنند و می توانند تصویر ذهنی به وجود آمده از ایران در جوامع بین المللی را تغییر دهند، یکی از آنها وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است. با اینحال تا الان کارکرد و پروسه هماهنگی ستاد و کمیته هایی چون فرهنگی هنوز شفاف و هم پیوند نیست و ضعف های جدی دیده می شود. می شود بهتر از ظرفیت دستگاه های مختلف بهره برد.
این کارشناس گردشگری درباره ی اهمیت استفاده از ظرفیت اکسپو اظهار داشت: اکسپو پل آینده است، نشان دهنده این است که یک کشور در پنج سال قبل چه کار کرده، در حال حاضر کجا ایستاده و نگاهش تا پنج سال آینده چیست. اکسپو نمایشگاه و یک ظرف زمانی ۱۰ ساله را برای هر کشوری به تصویر می کشد، یعنی ما از دبی تا الان چه کرده ایم، از حالا تا پنچ سال آینده چگونه و به چه فکر می کنم. در اکسپو مقرر است بالاتر از ۱۶۰ کشور حضور داشته باشند، اساسا بازدیدکنندگانی از این کشورها به اکسپو ژاپن می آیند و حتما کشورها را با یکدیگر مقایسه می کنند، ما کجا چنین ظرفیت بزرگی می توانیم پیدا نماییم که با ایران هراسی مقابله نماییم. در کجا بهتر از اکسپو می توانیم تصویر ایران امروزین را معرفی نماییم. صحبت از ۶ ماه زمان است که کلی رویداد همزمان با آن برگزار می گردد از نوروز گرفته تا محرم و رویدادهای گوناگون و غنی ملی و مذهبی. در طول این مدت فرهنگ مان را می توانیم به نمایش بگذاریم. چه ویترینی بهتر از این. چرا ویترین بزرگمان را کوچک می کنیم؟ چرا وقتی در خیابان اصلی پرتردد هستیم خودرا به کوچه های فرعی کم بازدید انتقال می دهیم؟ آیا فرهنگ و مردم ما این ظرفیت را ندارند، آیا کشور ما این توانمندی غنی برای داشته ها و سرمایه های تاریخی، فرهنگی و دانشی را ندارد؟
شجاعی اظهار داشت: پیش بینی شده است بالاتر از ۲۸ میلیون نفر از این نمایشگاه جهانی بازدید کنند، کجا بهتر از اینجا دیگر می توان با رسانه های مخالف مقابله نمود. ما به ۲۸ میلیون نفر می توانیم بگوییم ایران آن چه در رسانه ها معرفی کردند، نیست. اگر پاویون ایران خوب باشد برای ۲۸ میلیون نفر علامت سوال و تردید مقایسه ذهنی ایجاد می شود، دیگر کجا چنین ظرفیتی پیدا می شود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب